Re-integratie in de praktijk

Onlangs kwam mij een artikel onder ogen van Lineke van Hal (sociale vraagstukken, 12 maart 2014) die schreef over haar proefschrift waarin ze analyseerde hoe arbeidsre-integratie werkt in de praktijk. Een feest van herkenning over de weerbarstigheid van de praktijk versus een optimistische maakbaarheidsvisie. In theorie moet een zieke werknemer behandeling zoeken en ondergaan, een stabiele gezondheidssituatie bereiken en vervolgens uitgaan van de mogelijkheden die hij daarna heeft en daarmee de arbeidsmarkt opgaan.

Simpel, zou je zeggen. De praktijk is zoals gezegd echter weerbarstig. Het zoeken naar de juiste artsen, de juiste diagnose, de juiste behandeling is vaak al een hele klus. En het ondergaan van behandeling een tijd- en energierovend proces. Ziek zijn maakt onzeker. Je lichaam laat je in de steek en wat vanzelfsprekend was, is dat niet meer. Wat kan je nog wel en hoe moet je omgaan met je beperkingen? Het afscheid nemen van een gedroomde toekomst.

Het zijn allemaal zaken waar een zieke werknemer mee geconfronteerd kan worden en die een re-integratiecoach zal moeten bespreken. Natuurlijk wil je je focussen op de mogelijkheden maar je kunt niet voorbijgaan aan het proces van omgaan met de ontstane beperkingen. Een andere realiteit die je zal moeten onderkennen is de belasting die kan voortkomen uit een roerig thuisfront, een conflict met de werkgever, financiële zorgen. Soms is de coaching gericht op dergelijke onderwerpen om daarmee voorwaarden te scheppen voor het benaderen van de arbeidsmarkt.

Noodzakelijk voor een effectieve arbeidsmarktbenadering maar vaak niet op waarde geschat door de betalende opdrachtgever die concrete interventies wil zien. De commerciële belangen vragen om zo snel mogelijk resultaat en resultaat wordt gedefinieerd als plaatsing of schadelastbeheersing. Een duurzame re-integratie vraagt aandacht en tijd voor het soms uiterst gecompliceerde proces waarin een cliënt zit.

Natuurlijk is plaatsing en schadelastbeheersing een belangrijk onderdeel van het resultaat. Maar minstens zo belangrijk is de aandacht voor het transformatieproces van de cliënt en zijn vermogen om op een positieve maar realistische en doorleefde manier een nieuw perspectief te vinden. De praktijk leert dat de aandacht en tijd voor het proces een belangrijke voorwaarde is om het harde financiële en duurzame resultaat zo snel mogelijk te behalen.

Door Minke Huisman